Nigdy nie byłam/em u psychologa, czego mogę się spodziewać?
Na wizytę u psychologa nie trzeba specjalnie się przygotowywać. Wystarczy powiedzieć własnymi słowami, z czym się przychodzi, tak jak to się czuje w danym momencie. Gabinet psychologa to miejsce, gdzie możesz swobodnie opowiadać o tym, co jest dla Ciebie ważne.
Psycholog prawdopodobnie będzie miał pytania odnośnie tego z czym się zgłaszasz i może zaproponować badanie testami psychologicznymi. Mają one pomóc w dopasowaniu najlepszej formy pomocy.
Czy ze swoimi problemami lepiej zgłosić się do psychologa czy psychiatry?
Lekarze psychiatrzy skupiają się zwykle na leczeniu farmakologicznym, psychoterapeuci posługują się dialogiem terapeutycznym. Mogą też stosować różne ćwiczenia i techniki np. treningi relaksacyjne. Sposób pracy terapeuty zależy w dużym stopniu od szkoły jaką reprezentuje.
Przy łagodnie przebiegających zaburzeniach nerwicowych, lękowych czy depresyjnych może wystarczyć pomoc psychologiczna. Jeżeli objawy uniemożliwiają codzienne funkcjonowanie, wtedy bardzo pomocne mogą być leki. Należy pamiętać jednak, że jest to leczenie objawowe. Do pełnego wyleczenia jest potrzebna zmiana mechanizmów psychicznych, leżących u podstaw zaburzenia. Taką zmianę wypracowuje się w psychoterapii.
Przy takich chorobach jak schizofrenia czy głębokie depresje, leczenie psychiatrycznie jest niezbędne.
Niezależnie od tego, do którego specjalisty się zwrócisz, możesz zapytać o dodatkowe formy pomocy. Możliwe też, że specjalista sam je zasugeruje.
W uzasadnionych przypadkach łączy się psychoterapię z farmakoterapią. Jeżeli Twoje leczenie tego wymaga, najlepiej będzie jeżeli wybierzesz psychiatrę i psychologa, którzy ze sobą współpracują.
Jaka jest różnica między psychologiem a psychoterapeutą?
Psycholog to sobą, która ukończyła studia magisterskie na kierunku psychologia. Kwalifikacje psychoterapeuty zdobywa się w systemie podyplomowym. Bardzo często psychoterapeuci są również psychologami, ale mogą to też być lekarze lub pedagodzy. Uprawnienia do prowadzenie psychoterapii mają osoby, które ukończyły rekomendowane przez Polskie Towarzystwo Psychiatryczne lub Psychologiczne szkolenie w tym kierunku, lub osoby będące w trakcie kształcenia. Obowiązkiem psychoterapeuty jest regularne superwizowanie swojej pracy.
Na czym polega psychoterapia w nurcie psychodynamicznym?
W terapii psychodynamicznej kładzie się nacisk na rozpoznanie wewnątrzpsychicznych konfliktów, prawdziwych potrzeb, pragnień, fantazji i na pewne „ciemne” aspekty osobowości, które zostały zepchnięte do obszaru nieświadomości. Punktem wyjścia jest aktualny problem pacjenta, relacja terapeutyczna i rozpatrywanie ich w kontekście tego co działo się dawniej, a co ma aktualnie wpływ na zachowanie. Rozpoznanie nieświadomych mechanizmów i treści jest pierwszym krokiem do zmiany. Dopóki jesteśmy ich nieświadomi, znajdują się poza naszą kontrolą. Terapeuta pomaga pacjentowi stopniowo docierać do tych treści, skonfrontować się z nim i odzyskiwać pełniejszy wpływ na swoje życie.
Tak o psychoterapii pisze Jon Fredricson:
„Możemy tworzyć piękne życie pełne sensu i znaczenia, lub życie pełne desperacji i cierpienia. W każdym momencie psychoterapii mamy wybór: możemy zmierzyć się z naszym życiem wewnętrznym lub uciekać od niego, możemy angażować się w pracę terapeutyczną lub unikać jej. Kiedy uciekamy od naszego życia wewnętrznego, tworzymy cierpienie. Zazwyczaj nie robimy tego świadomie, ale automatycznie podejmujemy działania, które przyczyniają się do naszego cierpienia. Zadaniem terapeuty jest jasne pokazanie pacjentowi w jaki sposób rani on siebie, po to aby mógł przestać cierpieć.” „Co-Creating Change. Effective Dynamic Therapy Techniques.”
W psychoterapii istotnym elementem leczącym jest, oparta na zaufaniu, relacja jaka tworzy się miedzy terapeutą a pacjentem. Postacią centralną jest pacjent. Dzięki temu pacjent może swobodnie wyrazić swoje problemy, wyzwolić werbalnie emocje bez obawy, że zostanie źle oceniony oraz modyfikować swoje postawy wobec samego siebie i wobec świata zewnętrznego. Konsekwencją jest możliwość lepszego dostosowania się do rzeczywistości.
Kierunek zmian określany jest przez osobę korzystającą z psychoterapii.
Od czego zależy czas trwania psychoterapii?
Czas trwania terapii to kwestia bardzo indywidualna. Zależy m.in. od rodzaju i głębokości zgłaszanego problemu, oczekiwań pacjenta i wyznaczonych przez niego celów terapii.
Czas trwania terapii określa się wstępnie na początku terapii, ale pacjent ma prawo zrezygnować na każdym etapie pracy. Ważne jest jednak aby motywy tej decyzji były omówienie z psychoterapeutą. Optymalną sytuacją jest zakończenie leczenia po osiągnięciu i utrwaleniu pożądanych zmian.
Najlepsze efekty osiągają pacjenci, którzy chcą zmiany i przystępują do psychoterapii z własnej inicjatywy, współpracują z psychoterapeutą i są otwarci na analizowanie i zrozumienie mechanizmów psychologicznych leżących u podłoża ich zachowania.